Chuyện về cái cổng rào - Phường 7, quận Bình Thạnh

Vào ngày 04 tháng 05 năm 2017, tôi và đồng nghiệp là Luật sư Giang Văn Quyết đã đồng hành cùng chị Hồ Thị Hồng Loan để tham gia phiên toà về việc Khiếu nại quyết định hành chính đối với Quyết định của Chủ tịch UBND Phường 7, quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh, Quyết định liên quan đến cái cổng rào đã tốn khá nhiều giấy mực của giới báo chí và tốn rất nhiều Quyết định của chủ tịch UBND Phường 7, quận Bình Thạnh, cũng như các cơ quan khác có liên quan. Mặc dù phiên Toà sơ thẩm đang tạm kết thúc và đang chờ nghị án để tuyên án vào ngày 11/5/2017, tuy nhiên những cảm xúc và nhiều điều thú vị liên quan đến phiên toà và cánh cổng rào khiến tôi muốn chia sẻ cùng Quý độc giả.

Để Quý độc giả có thể hình dung được toàn bộ sự việc và đánh giá sự việc một cách khách quan, tôi xin tóm tắt diễn biến sự việc liên quan đến cánh cổng rào nêu trên và vụ kiện như sau:

Bà Hồ Thị Hồng Loan là chủ sở hữu của 02 căn nhà số 5/99/19 và 5/99/19B Nơ Trang Long, Phường 7, quận Bình Thạnh, hai căn nhà nêu trên ở cuối hẻm cụt, gần khu vực bệnh viện Ung Bướu Thành phố Hồ Chí Minh. Vào thời điểm năm 2007 do tình hình an ninh của khu vực có nhiều bất ổn, ở khu vực hẻm có nhiều người lạ mặt thường xuyên xuất hiện, gia đình bà Loan có 02 con nhỏ và cha già gần 90 tuổi, do tính chất công việc phải thường xuyên vắng nhà nên bà Hồ Thị Hồng Loan có làm đơn xin xây dựng cổng rào trên phần đất hẻm ở phía trước căn nhà số 5/99/19B, đơn xin xây dựng cổng rào được toàn thể hộ dân trong khu vực ký tên đồng ý và được Phường 7 xem xét trình cho quận nhưng thời điểm này quận không đồng ý cho  gia đình bà Loan xây dựng.

02 Đơn xin phép xây cổng rào của bà Loan

Ngày 29-12-2008 bà Loan tiếp tục có đơn xin xây dựng tạm cổng rào trên phần đất công nêu trên, bà Loan cam kết sẽ tự nguyện tháo dỡ khi Nhà nước có nhu cầu quy hoạch hay mở rộng hẻm và được bà phó chủ tịch Phường 7 thời điểm đó là bà Nguyễn Thị Lệ xác nhận đồng ý cho bà Loan xây dựng nhằm đảm bảo an ninh cho gia đình và chỉ được sử dụng chứ không được hợp thức hoá. Sau khi nhận được sự chấp thuận của Phường 7 thì hộ bà Hồng Loan đã tiến hành xây dựng cổng rào có hiện trang như bây giờ.

Hiện trạng cổng rào 

Vào năm 2012 hộ bà Phạm Thị Thu Hà là hàng xóm của bà Hồng Loan có hành vi xây dựng trái phép nên bà Loan có làm đơn gửi cho các cơ quan chức năng yêu cầu xử lý và kết quả là phần xây dựng trái phép của bà Hà đã bị cơ quan chức năng tháo dỡ theo quy định của pháp luật.

phần xây dựng trái phép của bà Hà bị đập bỏ năm 2012

Cay cú trước việc một phần diện tích xây dựng của gia đình bị đập bỏ do đơn thư của bà Hồng Loan nên gia đình của bà Hà đã hướng đến việc yêu cầu cơ quan chức năng tháo dỡ cánh cổng rào của gia đình bà Loan. Để thực hiện điều này gia đình bà Hà cũng có nhiều đơn thư phản ảnh đến quận Bình Thạnh về việc UBND Phường 7 chấp thuận cho hộ bà Loan tiến hành xây dựng cổng rào trên đất công là không đúng thẩm quyền của Phường 7, hệ quả của việc này là UBND quận Bình Thạnh đã có công văn 1720/UBND-TTXD yêu cầu UBND Phường 7 thu hồi việc chấp thuận cho Loan dựng cổng rào, thực hiện chỉ đạo này ngày 11/9/2012 UBND Phường 7 đã ban hành công văn số 175/UBND để thu hồi văn bản xác nhận ngày 06/01/2009, đồng thời đề nghị bà Loan tự tháo bỏ phần cổng rào trả lại hiện trạng ban đầu, tuy nhiên bà Loan không đồng ý.

Công văn 175/UBND ban hành nhưng chỉ có giá trị thu hồi lại việc chấp thuận cho bà Loan xây dựng cổng rào, còn đối với việc tháo dỡ cổng rào thì không thể thực hiện được, vì vậy UBND Phường đã xin ý kiến của cơ quan hữu quan để tìm hướng giải quyết và thế là các văn bản của UBND Thành phố Hồ Chí Minh, Sở tư pháp, Sở xây dựng được ban hành, mặc dù các văn bản có một số điểm khác biệt nhưng chung quy lại thì vẫn thống nhất nội dung chính để định hướng cho việc xử lý cánh cổng rào của bà Loan là:

- Xác định việc bà Loan xây dựng cổng rào không phải là hành vi xây dựng không phép, không vi phạm quy định của luật xây dựng, không có hành vi vi phạm hành chính nên không thể giải quyết theo trình tự xử phạt vi phạm hành chính.

- Đối với việc UBND Phường 7 đã thuận cho bà Loan xây dựng cổng rào thì thuộc trách nhiệm của cơ quan nhà nước, những cá nhân liên quan phải chịu trách nhiệm với tổ chức, trong trường hợp phải tháo dỡ cổng rào thì UBND Phường 7 phải có trách nhiệm bồi thường cho hộ bà Loan.

- Muốn buộc bà Loan tháo dỡ cổng rào thì phải thông qua đơn thư khiếu nại của những cá nhân, tổ chức có liên quan bị ảnh hưởng, đồng thời việc giải quyết khiếu nại phải thực hiện theo đúng trình tự luật định.

Công văn 1592 của sở tư pháp Thành phố Hồ Chí Minh

Không rõ gia đình bà Hà có được thông tin của các công văn nêu trên từ đâu hay là do cá nhân nào đó hướng dẫn, ngày 06/10/2014 bà Hà có đơn khiếu nại gửi đến chủ tịch UBND Phường 7 để khiếu nại việc UBND Phường 7 đã chấp thuận cho bà Hồ Thị Hồng Loan xây dựng cổng rào trên phần đất công cộng làm ảnh hưởng đến quyền lợi các hộ xung quan khu vực và gia đình bà Hà, đồng thời yêu cầu chủ tịch UBND Phường 7 trả lời cho bà Hà bằng quyết định giải quyết khiếu nại, ngoài ra đơn không còn yêu cầu nào khác.

Đon khiếu nại của bà Hà

Chủ tịch UBND Phường 7, ngay sau khi nhận được đơn của bà Hà đã thụ lý giải quyết và ban hành quyết định giải quyết khiếu nại  số 117/QĐ-UBND ngày 5 tháng 8 năm 2014, nội dung chính của Quyết định là chấp nhận nội dung khiếu nại của bà Hà, đồng thời buộc bà Hồ Thị Hồng Loan có trách nhiệm tháo dỡ phần cổng rào trả lại hiện trạng ban đầu là hẻm cung, nếu bà Loan không chấp hành thì sẽ bị tổ chức cưỡng chế theo quy định của pháp luật. Ngoài ra trong Quyết định còn có thêm nội dung xác định việc có cổng rào trên đất công khiến mỗi lần gia đình bà Loan chạy ra, vào gây tiếng ồn và xả khói bụi làm ảnh hưởng đến sức khoẻ gia đình bà Hà.

Bà Loan không đồng tình với Quyết định 117 và không thực hiện việc tự tháo dỡ, nên UBND Phường 7 đã ban hành quyết định cưỡng chế, bà Loan ngay sau đó đã khởi kiện ra Toà, trong quá trình giải quyết vụ án thì người bị kiện đã thu hồi quyết định cưỡng chế, người khởi kiện rút đơn khởi kiện nên vụ án đã được đình chỉ.

Mặc dù thu hồi quyết định cưỡng chế nhưng Quyết định số 117 thì chủ tịch UBND Phường 7 vẫn không thu hồi. Bà Loan xác định Quyết định 117 làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của bà nên đã khởi kiện tại Toà án nhân dân quận Bình Thạnh trong thời hiệu luật cho phép. Vụ án đang trong quá trình giải quyết thì chủ tịch UBND Phường 7 ban hành Quyết định số 316/QĐ-UBND để điều chỉnh, bổ sung Quyết định số 117, mặc dù đã có những điều chỉnh nhưng Quyết định số 316 vẫn còn nội dung làm ảnh hưởng đến quyền lợi của mình nên bà Loan đã có đơn khởi kiện bổ sung yêu cầu Toà án huỷ quyết định 316, ngoài ra còn có yêu cầu bồi thường về vật chất và tinh thần.

Ngày 04/5/2017 Phiên toà sơ thẩm đã được diễn ra sau 01 lần bị hoãn do đơn yêu cầu của người đại diện theo uỷ quyền của người bị kiện.

Xác định vụ án không nặng về giá trị vật chất mà nặng về giá trị danh dự, uy tính của gia đình tôi cùng đồng nghiệp và chị Hồng Loan đã cùng nhau soi xét toàn bộ hồ sơ để chỉ ra những điểm sai của Quyết định 117 và 316.

Sau quá trình thảo luận chúng tôi đã chỉ ra những sai sót sau:

Quy trình thụ lý đơn khiếu nại.

Xét đơn khiếu nại ngày 06 tháng 10 năm 2014 của bà Hà.

Về yêu cầu giải quyết khiếu nại

Đơn khiếu nại của bà Hà mặc dù tiêu đề thể hiện là Đơn khiếu nại nhưng nội dung đơn lại không nêu YÊU CẦU GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI là vi phạm quy định tại Điều 8 Luật khiếu nại 2011, yêu cầu giải quyết khiếu nại là vấn đề cốt lõi của đơn khiếu nại, không có yêu cầu thì không thể có cơ sở để thụ lý giải quyết tuy nhiên chủ tịch Phường 7 vẫn thụ lý giải quyết là trái quy định của pháp luật. Ngoài ra tại Phiên Toà bà Hà đã khẳng định với hội đồng xét xử là đơn khiếu nại không phải do bà soạn thảo mà do con gái của bà soạn rồi đưa bà ký, bà không nắm được nội dung của đơn khiếu nại của bà là khiếu nại cái gì, bà chỉ biết ý chí của bà là khiếu nại để yêu cầu tháo dỡ cổng rào của nhà bà Loan.

Về nội dung khiếu nại:

Đơn khiếu nại của bà Hà thể hiện nội dung khiếu nại là khiếu nại hành vi hành chính của UBND Phường 7 đã chấp thuận cho bà Loan xây dựng cổng rào trên đất công cộng. Xét nội dung khiếu nại này của bà Hà là hoàn toàn không có cơ sở pháp lý bởi lẽ hành vi hành chính của UBND Phường 7 đối với việc chấp thuận cho bà Loan xây dựng cổng rào đã được UBND Phường 7 thu hồi theo công văn số 175/UBND ngày 11/92012(đã viện dẫn ở phần tóm tắt nội dung) vì vậy tại thời điểm bà Hà khiếu nại thì hành vi hành chính đã không còn tồn tại nên không thể thụ lý để giải quyết.

Xét thời hiệu khiếu nại.

Thời điểm bà Hà khiếu nại là ngày 10/6/2014, thời điểm bà Loan được UBND Phường 7 chấp thuận xây dựng cổng rào và bà Loan dựng cổng rào là tháng 01/2009, bà Hà đã biết sự việc này từ năm 2009 nhưng đến 2014 (sau 05 năm) mới có đơn khiếu nại trong khi bà Hà không hề gặp những sự kiện bất khả kháng hay sự kiện khách quan để kéo dài thời hiệu khiếu nại. Theo quy định tại Điều 9 luật khiếu nại 2011 thì thời hiệu khiếu nại lần đầu là 90 ngày kể từ ngày biết được quyết định, hành vi hành chính, chiếu theo quy định nêu trên thì thời hiệu khiếu nại theo đơn khiếu nại của bà Hà đã hết, vì vậy việc Chủ tịch UBND Phường 7 thụ lý đơn là vi phạm quy định tại Khoản 6, Điều 11, Luật khiếu nại 2011.

Xét quy trình giải quyết khiếu nại.

Về quy trình xác minh

Quyết định 117 có thể hiện việc người giải quyết khiếu nại có thành lập tổ xác minh để xác minh nội dung khiếu nại nhưng việc xác minh lại không thực hiện đúng thủ tục và không chính xác, cụ thể là không mời, triệu tập người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan trong quá trình xác minh, nội dung khiếu nại của bà Hà là khiếu nại hành vi chấp thuận của UBND Phường cho bà Loan xây dựng cổng rào nhưng lại đi xác minh cổng rào là không ăn nhập với nội dung khiếu nại, thậm chí đi xác minh cổng rào cũng không phù hợp với thực tế, cổng rào thực tế có 02 cánh nhưng kết quả xác minh chỉ thể hiện cổng rào 01 cánh!!!

Về tổ chức đối thoại

Quyết định số 117 có thể hiện trong quá trình giải quyết khiếu nại người khiếu nại có tổ chức đối thoại nhưng không đưa ra được căn cứ để đối thoại vì theo quy định tại Điều 30 Luật khiếu nại thì trong quá trinh giải quyết khiếu nại lần đầu chỉ tổ chức đối thoại khi kết quả xác minh và nội dung khiếu nại có sự khác nhau, tuy nhiên trong quá trình giải quyết khiếu nại của bà Hà thì không thể hiện sự khác nhau giữa nội dung khiếu nại và kết quả xác minh, việc chủ tịch UBND Phường 7 tổ chức đối thoại thể hiện sự tuỳ tiện trong việc áp dụng pháp luật vào quy trình giải quyết khiếu nại.

Xét về nội dung của Quyết định số 117.

Quyết định số 117 không thể hiện yêu cầu giải quyết khiếu nại của người khiếu nại là vi phạm quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 22, thông tư số 07/2013/TT-TTCP.

Tại mục II của Quyết định 117 thể hiện kết quả xác minh nội dung khiếu nại nhưng bên trong lại không thể hiện rõ kết quả xác minh nội dung khiếu nại liên quan đến nội dung khiếu nại của nguời khiếu nại mà lại nêu nội dung vụ việc và kết luận nội dung khiếu nại có cơ sở là không đúng với mục kết quả xác minh, bởi kết quả xác minh phải là những nội dung mà tổ xác minh đã xác minh được trong quá trình giải quyết khiếu nại nhằm giúp người giải quyết khiếu nại đưa ra kết luận khiếu nại phù hợp chứ không phải là phần kết luận khiếu nại.

Tại mục III của Quyết định 117 thể hiện kết quả đối thoại nhưng lại thể hiện nội dung về ngày giờ tổ chức đối thoại và thành phần tham gia đối thoại là hoàn toàn sai, bởi lẽ kết quả đối thoại chính là những nội dung được làm rõ tại buổi đối thoại, làm cơ sở cho việc đưa ra kết luận giải quyết khiếu nại chứ không phải ghi lại ngày giờ và thành phần tham gia đối thoại.

Tại mục IV của Quyết định thể hiện Kết luận giải quyết khiếu nại tuy nhiên lại không đưa ra căn cứ pháp lý là trái với quy định được hướng dẫn của biểu mẫu số 15, ban hành kèm theo thông tư số 07/2013/TT-TTCP.

Điều 1 của Quyết định 117 không thể hiện việc tiếp tục hay chấm dứt hành vi hành chính đối với hành vi hành chính bị khiếu nại mà lại đi công nhận nội dung khiếu nại là trái với hướng dẫn của biễu mẫu số 15, ban hành kèm theo thông tư số 07/2013/TT-TTCP.

Điều 2 của Quyết định 117 buộc bà Loan phải tháo dỡ cổng rào … là vượt quá nội dung yêu cầu khiếu nại của người khiếu nại.

Điều 3 của Quyết định 117 hướng dẫn cho bà Hà và bà Hồng Loan khiếu nại đến Uỷ ban nhân dân quận Bình Thạnh là sai, bởi lẽ theo quy định tại Điều 18 Luật Khiếu nại thì thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần 2 đối với Quyết định 117 là của Chủ tịch UBND quận Bình Thạnh, chứ không phải là của UBND quận Bình Thạnh.

Xét Quyết định 316.

Quyết định 316 sửa đổi, điều chỉnh Quyết định 117 về nội dung Quyết định và kết quả xác minh, đây cũng là 01 Quyết định trái pháp luật vì bản thân quy trình giải quyết khiếu nại 117 trái luật nên Quyết định 316 không thể khắc phục được những sai sót trước đó.

Những nội dung nêu trên đã được chúng tôi triển khai và xây dựng bảng danh sách câu hỏi để hỏi người đại diện theo ủy quyền của người bị kiện tại phiên Toà và bản luận cứ cho người bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của người bị kiện, tuy nhiên tại phiên Toà sơ thẩm thì người đại diện theo uỷ quyền của người bị kiện chỉ trả lời một vài câu hỏi ban đầu còn các câu hỏi tiếp theo được đặt ra thì không trả lời, tuy nhiên những câu hỏi vẫn được đặt ra và được thư ký phiên toà thể hiện đầy đủ vào biên bản phiên toà.

Thêm chú thích

Một số câu hỏi của người bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của người bị kiện chuẩn bị sẵn

Ngoài ra nội dung đáng lưu ý là tại phiên toà Người khởi kiện vẫn khẳng định tại Toà là nếu các cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản,quyết định phù hợp với quy định của pháp luật thì xin TỰ NGUYỆN tháo dỡ cổng rào.

Tại phần tranh luận, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị kiện đã nêu bật những sai sót của Quyết định 117 và 316 để thuyết phục Hội đồng xét xử chấp nhận yêu cầu khởi kiện của người khởi kiện, phía người bị kiện và người bảo vệ quyền lợi ích của người bị kiện chỉ khẳng định Quyết định 117 và 316 đúng luật nhưng lại không hề phân tích và viện dẫn các căn cứ để thuyết phục hội đồng xét xử.

Kết thúc phần tranh luận, Hội đồng xét xử đã nghị án trong thời gian 45 phút và đã ra Quyết định nghị án kéo dài vì xét thấy thông qua diễn biến phiên toà, nội dung vụ án có nhiều tình tiết phức tạp cần phải cân nhắc, xem xét một cách kỹ lưỡng, mặc dù trước khi vào nghị án thì vị đại diện Viện kiểm sát nhân dân quận Bình Thạnh phát biểu về nội dung vụ án và đề nghị với hội đồng xét xử không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của người khởi kiện với lý do là phần đất bà Hồ Thị Hồng Loan xây cổng rào là thuộc về phần đất công cộng mà không xem xét đánh giá gì về nội dung khiếu nại của bà Hà và quy trình giải quyết khiếu nại của người bị kiện cũng như những vấn đề mà phía người khởi kiện đã nêu lên tại phiên Toà. Tôi xác định việc vị đại diện Viện kiểm sát nhận định về việc bà Loan xây dựng trên đất công trong phần phát biểu quan điểm của mình là không chính xác, bởi lẽ phạm vi giải quyết vụ án là xác định tính hợp pháp của 02 Quyết định hành chính bị khiếu kiện và vấn đề bồi thường thiệt hại vì vậy cần tập trung đánh giá vào 02 Quyết định nêu trên chứ không phải là xét việc cổng rào xây dựng là đúng hay sai, đây là một nội dung khác không liên quan trong vụ án.

Hiện tại vẫn đang trong thời gian Hội đồng xét xử nghị án, chúng tôi sẽ cập nhật kết quả giải quyết vụ án ngay sau khi có kết quả chính thức, kính mong quý vị độc giả quan tâm theo dõi.

Một số điểm đặc biệt tại phiên toà

Dù chỉ là một phiên toà hành chính nhỏ, tuy nhiên rất nhiều người dân phường 7 và một số người quan tâm đến tham dự phiên toà để ủng hộ người khởi kiện với số lượng rất đông, khiến bảo vệ Toà án phải kéo thêm 03 băng ghế dài để đảm bảo cho người xem phiên Toà. 

Phía người bị kiện có mời luật sư để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình, điều mà chúng ta khó để nhìn thấy trong các phiên toà xử án hành chính, đặc biệt tại phiên Toà người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị kiện lại đứng dậy để trả lời thay câu hỏi cho phía người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan - bà Hà (tuy nhiên ngay lập tức đã chịu sự phản đối của phía người khởi kiện và chủ toạ phiên Toà).

Người đại diện theo uỷ quyền của người bị kiện là nữ phó chủ tịch Phường, có trình độ cử nhân luật nhưng không trả lời câu hỏi của người bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người khởi kiện và những người tham gia tố tụng khác và có thái độ không chuẩn mực tại phiên toà trước sự chứng kiến của cơ quan báo chí và nhiều người dân phường 7, thậm chí khi hỏi phần bút tích của bà ấy khi bà ấy còn là cán bộ địa chính, tham mưu cho lãnh đạo chấp thuận cho bà Loan dựng cổng rào thì bà ấy cũng không nhận.

Vị đại diện viện kiểm sát khi phát biểu quan điểm của mình lại sử dụng văn bản chuẩn bị sẵn và có dấu giáp lai trong nội dung bài phát biểu trước sự ngỡ ngàng của nhiều người tham dự phiên Toà, để có người phải thốt lên "cầm đọc vậy thì án bỏ túi rồi chứ còn gì nữa".

Trân trọng.

Quyết Quyền

Tâm sự nghề Luật sư

Luật sư có thể trải qua ngàn vụ án, thắng thua trong tích tắc, còn thân chủ- có khi cả đời mới một lần đụng chuyện và nổi hay chìm chỉ trong một bản án.

Đó là nhận định của luật sư Nguyễn Thành Công (Đoàn Luật sư TP HCM) trong thực trạng nhiều luật sư sử dụng mạng xã hội gây áp lực đến cơ quan công quyền, tạo sự hả hê cho người nhà thân chủ. Báo Người Lao Động xin đăng ý kiến của luật sư về vấn đề này.

Nếu hỏi chọn bảo vệ đối tượng nào thì câu trả lời của tôi là việc bảo vệ thân chủ là nghĩa vụ tối cao.

Trong học và hành luật ai cũng nắm nguyên tắc pháp chế XHCN. Khái niệm và định nghĩa thì dài dòng nhưng nôm na là phải bảo vệ cái to nhất là pháp luật rồi mới đến các chủ thể, nội dung khác. Với luật sư thì buộc họ phải đặt thân chủ mình xuống hàng thứ 2.

Đừng nên nói rằng chỉ có nước ta mới có cái nguyên tắc ấy. Thật ra hệ thống pháp luật là công cụ để quản lý xã hội của Nhà nước vì vậy hầu như các nước đều giương cao nguyên tắc này, tức ý thức chấp hành pháp luật là tối cao. Tuy nhiên, phân tầng cho từng loại xã hội thì nguyên tắc này được ứng dụng và sử dụng khác nhau. Cũng từ đó nhiều nước đặt phần thưởng cho việc phát hiện ra các kẽ hở của hệ thống luật pháp nước đó đối với mọi đối tượng. Và luật sư rất thường được …..lãnh thưởng.

Phiên tòa có nhiều luật sư tham gia bào chữa

Luật sư suốt ngày chỉ xoáy xoay vào các quy định pháp luật nhằm tìm ra chỗ mà chen vào để bảo vệ tốt nhất cho thân chủ. Nhưng phải nhớ đó là sự lách luật chứ không phải làm trái pháp luật rồi che giấu để không bị phát hiện. Xe gắn máy thấy vạch rời mà chuyển làn sang làn xe hơi để vượt qua phương tiện khác hay vật cản. Điều đó nguy hiểm vì lưu thông không đúng làn đường nhưng pháp luật cho phép khi việc ấy chỉ tạm thời chứ không được sử dụng làn ô tô cho xe máy của mình. Đó là cái lách trong thực tế cuộc sống.

Lách luật cũng như thế. Tuy nhiên, có nhiều người lại nhầm lẫn giữa lách luật với làm trái pháp luật mà chưa bị phát hiện. Luật sư càng phải tìm ra nhiều kẽ hở ấy để làm cơ sở mà bảo vệ cho thân chủ, tìm ra được càng nhiều thì càng tăng độ giỏi của mình. Bởi để hình thành nên một quy định, một chế định, quy phạm hay luật, bộ luật thì cả rừng các nhà chuyên môn vào cuộc nhưng quy định đặt ra vẫn không thể bịt kín hết mọi chỗ hở. Vậy người tìm ra được kẽ hở ấy phải là người giỏi. Nhà nước cần khuyến khích cho cái sự tìm ra kẽ hở ấy mà còn tìm cách trám lại cho hoàn chỉnh. Vì thế cả vấn đề phần thưởng cũng là sáng kiến hay và nên làm.

Khi thực hiện nghĩa vụ bảo vệ cho thân chủ, tôi phải tìm đủ mọi phương cách trong đó khai thác mạnh hệ thống pháp luật giăng mắc kia để tạo một điểm tựa cho sự phản bác, cáo buộc.

Đó là nói về vấn đề bảo vệ cái nào và điều gì. Thế có phải vì bảo vệ cho thân chủ mà ta xem nhẹ pháp luật hay dìm các đại diện của cơ quan tố tụng hay không? Chắc chắn là không.

Muốn ta lên cao thì không phải bằng cách dìm người ta xuống thấp. Các trận tranh tài thể thao sau khi kết thúc thì cả người thắng lẫn kẻ thua đều khen nhau. Người thua công nhận vì đối thủ quá hay nên ta mới thua, chứ thua một kẻ xoàng thì ta còn tệ hơn kẻ ấy. Vì vậy càng nâng đối thủ thì vai của ta càng cao. Bạn thắng thì khen kẻ thua, bởi kẻ thua quá giỏi tức ta thắng được người giỏi mà. Như thế nguyên tắc nâng cao đối thủ luôn đúng, tất nhiên đúng trong trường hợp cùng chính trực, dưới thắt lưng thì không kể vào đây.

Trong trận chiến pháp lý thì có khác một chút, bởi ở tính phức tạp và quá nhiều các quy định mà không phải ai cũng đã đọc hoặc nghiền ngẫm tới. Có thể chê bai người có vị trí, thẩm quyền ấy nhưng không trang bị cho mình đủ lượng kiến thức để hành xử đúng hay quá cố chấp không dung nạp luận lý đúng. Tuy nhiên việc tung hô thân chủ của mình là người đã thực hiện hành vi tội phạm và đối kháng với các cơ quan tố tụng thì không ổn lẫn không được. Dù thấy không ít những điều trái ngang nhưng tôi có niềm tin rằng đó không phải là số nhiều.

Nghề luật sư bắt buộc loại trừ các câu hỏi với thân chủ “ông/bà/anh/chị…. có thực hiện hành vi phạm tội đó không? Có đâm/chém/giết.. người đó không….” mà có hệ thống các câu hỏi khác “nghệ thuật” hơn để nắm bắt sự thật. Vụ án oan sai là không ít nhưng không thể nói là nhiều. Nhiều ở đây là tôi tính ở tỷ lệ vài phần trăm. Nhưng nhân nó thành điển hình cho cả một nền tư pháp thì không được.

Với tôi, khi ra tòa tôi luôn thấy mình đang thực hiện một trọng trách và luôn ưu tư. Trọng trách bởi số phận pháp lý của thân chủ có được trắng án hay gia giảm chút nào? Còn ưu tư thì luôn tự hỏi mình làm gì? Có làm đúng không? Rồi như thế nào là đúng trong hành nghề luật sư?

Án dân sự thì có bên thắng nên phải có bên thua và người thua không hẳn họ không có lý mà còn vì nhiều lý do khác nhưng cái thắng ắt không được đạp qua đạo đức.

Án hình sự, cái sự thắng thua không rõ như phi hình sự nhưng đó là sự được hoặc được ít, không được. Chọn cho mình kết quả cuối cùng nào luôn là sự suy tính lớn, rất lớn của nghề nghiệp. Được vạ thì má đã sưng, trạng chết chúa cũng băng hà… là những dằn vặt lớn khi tự hỏi lợi ích mình đang mang lại cho thân chủ là gì. Dung hòa giải pháp và kết quả tốt nhất luôn được đặt ra chứ không phải sự thắng thua. Thắng nhưng hệ lụy thì vô cùng là không thể chấp nhận.

Như thế cái sự tiến lùi trong từng bước đi được cân nhắc thật cẩn thận. Chẳng để thỏa mãn mình thậm chí còn nén mình lại để thân chủ đạt được mục đích, có được kết quả tốt thì luật sư cũng sẵn sàng.

Luật sư có thể trải qua ngàn vụ án, ở đó thắng thua, được hơn chỉ trong tích tắc, còn thân chủ - có khi cả đời họ mới một lần đụng chuyện và cuộc đời nổi hay chìm chỉ trong một bản án ấy. Vì vậy không thể vô cảm, bất cần hay chỉ nhằm thỏa mãn bản thân mà thân chủ phải nhận lãnh một kết cục tồi tệ.

Luật sư Nguyễn Thành Công (nguồn nld.com.vn)

Bắt tạm giam Thẩm phán Nguyễn Văn Thiết - TAND thành phố Cần Thơ

Quan tòa 36 tuổi của quận Thốt Nốt, Cần Thơ, bị tình nghi liên quan đến một vụ lừa đảo tài sản.
Bài viết liên quan:
Trưởng văn phòng công chứng Tòa Văn Phụng bị bắt tạm giam

Chiều 8/6, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP Cần Thơ bắt tạm giam Nguyễn Văn Thiết (36 tuổi, thẩm phán TAND quận Thốt Nốt) đề điều tra về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Chánh án TAND TP Cần Thơ Nguyễn Thanh Thiên, nói: “Tôi vừa nghe thông báo về việc bắt giữ thẩm phán Nguyễn Văn Thiết. Tòa quận chỉ báo cáo sơ bộ, chúng tôi đang chờ văn bản chính thức để thực hiện các bước về tạm đình chỉ công tác và tạm đình chỉ sinh hoạt Đảng”.

Theo cơ quan điều tra, ông Thiết bị tình nghi có hành vi gian dối để chiếm đoạt tài sản của ít nhất 3 người.

(Theo Cửu Long - Vnexpress)

Tranh chấp quyền sử dụng đất - Ai giải quyết?

(Pháp luật) - Cho rằng hàng xóm lấn chiếm hơn 83 m2 đất của mình, đầu tháng 4-2015, bà N. đã nộp đơn khởi kiện yêu cầu TAND huyện Cái Bè (Tiền Giang) buộc vợ chồng bà T. phải tháo dỡ toàn bộ hàng rào trụ xi măng trên phần đất đó để trả lại đất cho bà.

Ngoài ra, bà N. còn yêu cầu vợ chồng bà T. phải bồi thường 2 triệu đồng do có hành vi chặt cây, phá rào tôn, phá trụ xi măng mà bà đã trồng, đã dựng trên phần đất trên.

Huyện trả đơn, tỉnh nói không cần hòa giải

Sau khi xem xét, TAND huyện Cái Bè cho rằng đây là tranh chấp quyền sử dụng đất giữa bà N. và vợ chồng bà T. Theo Điều 202 Luật Đất đai 2013, tranh chấp này phải được hòa giải ở UBND cấp xã (nơi có đất tranh chấp) trước khi bà N. nộp đơn khởi kiện ra tòa. Ở đây hai bên đương sự chưa qua thủ tục hòa giải ở UBND xã nên vụ án chưa đủ điều kiện khởi kiện theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 168 BLTTDS (sửa đổi, bổ sung năm 2011). Từ đó ngày 6-4, TAND huyện Cái Bè đã ra thông báo trả lại đơn khởi kiện cho bà N.

Bà N. khiếu nại nhưng chánh án TAND huyện Cái Bè đã bác đơn, ra quyết định giữ nguyên việc trả lại đơn kiện. Theo chánh án TAND huyện, để xem xét yêu cầu khởi kiện của bà, trước hết tòa cần phải xác định ai có quyền sử dụng đất tranh chấp rồi mới xem xét các yêu cầu tiếp theo như có tháo dỡ vật kiến trúc trên đất hay không, có trả lại đất hay không… Do vậy, tranh chấp này bắt buộc phải được hòa giải ở UBND xã theo Điều 202 Luật Đất đai 2013 và điểm a khoản 3 Điều 8 Nghị quyết số 05/2012 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao (hướng dẫn thi hành một số quy định trong BLTTDS sửa đổi, bổ sung năm 2011).

Bà N. khiếu nại tiếp tới chánh án TAND tỉnh Tiền Giang yêu cầu hủy quyết định giữ nguyên việc trả lại đơn khởi kiện của chánh án TAND huyện Cái Bè. Ngày 23-4, chánh án TAND tỉnh này đã chấp nhận khiếu nại của bà N. Theo chánh án TAND tỉnh, đây chỉ là tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất, theo hướng dẫn tại điểm b khoản 3 Điều 8 Nghị quyết 05/2012 thì không phải tiến hành hòa giải tại UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp.

Quy định ra sao?

Theo điểm c khoản 2 Điều 23 Nghị quyết số 03/2012 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao, tranh chấp về quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai là tranh chấp ai có quyền sử dụng đất đó.

Trong khi đó, theo điểm b khoản 3 Điều 8 Nghị quyết 05/2012 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao thì tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất là tranh chấp như về giao dịch liên quan đến quyền sử dụng đất, về thừa kế quyền sử dụng đất, chia tài sản chung của vợ chồng là quyền sử dụng đất…

Với tranh chấp ai có quyền sử dụng đất, phải tiến hành hòa giải ở UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp trước khi đương sự nộp đơn khởi kiện ra tòa (điểm a khoản 3 Điều 8 Nghị quyết số 05/2012). Đối với tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất thì không phải tiến hành thủ tục này (điểm b khoản 3 Điều 8 Nghị quyết 05/2012).

Trở lại vụ việc trên, luật sư Cao Quang Thuần (Đoàn Luật sư TP.HCM) nhận xét đúng ra các tòa phải xác minh kỹ hơn trước khi ra quyết định. Bởi lẽ từ vụ việc của bà N. sẽ có hai tình huống được đặt ra: Nếu bà N. đã có căn cứ chứng minh hơn 83 m2 đất bị lấn chiếm thuộc quyền sử dụng hợp pháp của mình (đất đã được cấp giấy đỏ, có các giấy tờ khác theo quy định hoặc vợ chồng bà T. thừa nhận…) và chỉ yêu cầu tòa buộc vợ chồng bà T. tháo dỡ toàn bộ hàng rào trụ xi măng trên phần đất lấn chiếm, bồi thường tài sản đã bị chặt phá thì thuộc trường hợp tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất, không phải tiến hành hòa giải tại UBND cấp xã trước khi khởi kiện.

Tuy nhiên, nếu phần đất này chưa có căn cứ xác định ai là người được quyền sử dụng hợp pháp và nay nhờ tòa xác định thì về bản chất, vụ việc này thuộc trường hợp tranh chấp quyền sử dụng đất. Lúc này, các bên phải tiến hành hòa giải tại UBND cấp xã trước khi tòa án giải quyết vụ án.

“Tòa huyện đúng”

Cá nhân tôi vẫn nghiêng về quan điểm của TAND huyện Cái Bè bởi nếu bà N. chỉ dừng lại ở việc yêu cầu vợ chồng người hàng xóm tháo dỡ hàng rào trụ xi măng, bồi thường thiệt hại do có hành vi chặt cây, phá rào tôn, phá trụ xi măng bà N. đã trồng, đã dựng trên đất thì đó chỉ là tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, ở đây bà N. còn cho rằng vợ chồng người hàng xóm đã lấn chiếm phần đất này của bà và yêu cầu tòa buộc họ trả lại. Như vậy, muốn giải quyết các yêu cầu khởi kiện của bà N. một cách có căn cứ, hợp pháp thì bắt buộc trước hết tòa phải xác định ai có quyền sử dụng phần đất đó.

Do trong tranh chấp của bà N. có phần cơ bản là tranh chấp về quyền sử dụng đất như đã phân tích ở trên nên bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải tại UBND xã trước khi khởi kiện ra tòa.

Luật sư CHÂU QUÝ QUỐC, Đoàn Luật sư TP.HCM

(Theo Phapluattp.vn)

Theo tác giả thì đối với những loại việc như trên bà N có quyền yêu cầu chủ tịch UBND xã hoặc UBND huyện để xử phạt hành chính (tùy theo loại đất bị lấn chiếm, nếu đất bị lấn chiếm là đất ở thì thuộc thẩm quyền của chủ tịch UBND huyện) theo quy định tại Điều 10 Nghị định số 102/2014/NĐ-CP Luật Đất đai năm 2013 nếu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của bà N được cấp đã thể hiện rõ vị trí và diện tích sử dụng, nếu người lấn đất bà N không tự nguyện tháo dỡ để thi hành thì người đã ra Quyết định hành chính có quyền áp dụng các biện pháp cưỡng chế để thi hành quyết định hành chính. Chỉ đối với yêu cầu bồi thường thiệt hại thì bà N có quyền khởi kiện ra Tòa để yêu cầu bồi thường thiệt hại.Dân mình vẫn có thói quen hễ có tranh chấp là cứ kéo nhau ra Tòa mà không biết có những trường hợp vẫn có quyền yêu cầu cơ quan hành chính xử phạt hành chính đối với hành vi vi phạm của người khác.

Xử ly hôn vắng mặt cả vợ lẫn chồng được không?

(Pháp luật)- Từ nước ngoài, người chồng gửi đơn xin ly hôn, xin tòa giải quyết vắng mặt, người vợ thì không chịu đến dù tòa triệu tập nhiều lần. Tòa phải đình chỉ giải quyết vụ án hay vẫn mở phiên xử vắng mặt hai người?

Trước đây, ông T. đăng ký kết hôn với bà H. và được UBND tỉnh Khánh Hòa cấp giấy chứng nhận. Sau đó, ông T. định cư ở nước ngoài, cuộc sống gặp nhiều khó khăn do thất nghiệp. Vì vậy, ông đã không thể chu cấp tiền bạc cho vợ và cũng không đủ các điều kiện bảo lãnh vợ sang đoàn tụ gia đình.

Trưởng văn phòng công chứng Tào Văn Phụng bị bắt tạm giam

(Pháp luật) Lúc 8 giờ 30 phút ngày 2/6, tại Văn phòng Công chứng Tào Văn Phụng, số 105, đường Trần Huỳnh, khóm 2, phường 7, TP. Bạc Liêu, trước sự chứng kiến của đại diện Viện Kiểm sát nhân dân TP. Bạc Liêu và chính quyền địa phương; Đại úy Đoàn Minh Hiếu, Đội phó Đội Hình sự Công an TP. Bạc Liêu đã đọc Quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam 4 tháng của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Bạc Liêu; Quyết định phê chuẩn Quyết định khởi tố bị can, Quyết định phê chuẩn lệnh bắt bị can của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân TP. Bạc Liêu đối với Tào Văn Phụng, SN 1954, ngụ số 175, đường Hoàng Văn Thụ, khóm 3, phường 3, TP. Bạc Liêu, Trưởng Văn phòng Công chứng Tào Văn Phụng về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” quy định tại Khoản 3, Điều 139 Bộ luật Hình sự. Đồng thời, lực lượng tiến hành khám xét nơi ở tại số 175, đường Hoàng Văn Thụ, khóm 3, phường 3, TP. Bạc Liêu.

Quyền im lặng

quyền im lặng

Những ngày đầu tiên khi mới sang Mỹ học luật, trên đường đi bộ từ nhà tới trường, tôi nhận thấy là các ngôi nhà hầu hết không có hàng rào và các chấn song sắt kiên cố như tôi vẫn thấy ở Việt Nam. Vì biết nước Mỹ là một quốc gia có tỷ lệ tội phạm và số người ngồi tù thuộc nhóm đứng đầu thế giới, nên tôi thắc mắc nhưng không thể lý giải được điều đó.

Tôi mang vấn đề này hỏi giáo sư của mình và được ông trả lời như sau: “Chúng tôi thừa nhận một sự thật là cái ác đã, đang và sẽ luôn song hành với cái thiện chừng nào nhân loại còn tồn tại. Chúng tôi biết là không có một giải pháp nào có thể giải quyết được mọi mục đích đặt ra. Do đó, khi soạn luật chúng tôi xem xét các mục đích rồi xác định thứ tự ưu tiên cho các mục đích đó. Đối với vấn đề tội phạm, ưu tiên của chúng tôi là làm cho những người dân yên tâm là họ được bảo vệ và nhờ đó các nguồn lực, thay vì được dùng để biến mỗi căn nhà thành một pháo đài thì sẽ được đầu tư cho lực lượng thực thi luật pháp. Nói cách khác, chúng tôi làm luật không vì một nhóm nhỏ người xấu mà vì đa số người tốt. Sự an tâm và phát triển của những người dân sẽ mang lại nguồn lực cho việc bảo vệ pháp luật. Cái anh nhìn thấy là kết quả của triết lý lập pháp đó”.

Kỳ 1: Học luật tại Việt Nam hay nước ngoài?

Bạn có biết Tổng thống Mỹ Barack Obama, Tổng thống Nga Vladimir Putin, nguyên Thủ tướng Anh Tony Blair, nguyên Tổng thống Mỹ Bill Clinton, chủ tịch nước Cuba Phiden Caxtro và nhiều vị lãnh đạo của Việt Nam đều đã từng học luật và tham gia trong ngành luật?

Sự nghiệp trong nghề luật có thể mang đến cho bạn địa vị, mức lương thỏa đáng và triển vọng thăng tiến, nhưng hãy lưu ý rằng thành công trong nghề này đòi hỏi sự chăm chỉ, thành tích học tập tốt và thường cần dành rất nhiều giờ làm việc.

Cho dù bạn quan tâm tới việc học luật với định hướng trở thành một cố vấn pháp luật hay một luật sư, hoặc muốn tham gia vào giới chính trị, kinh doanh, hay ngành ngân hàng và tài chính quốc tế, các cơ hội nghề nghiệp mở ra với một người học luật rất khác nhau và trên nhiều lĩnh vực.

 

I. Học luật tại Việt Nam:

Việt Nam hiện có 23 cơ sở đào tạo luật, các trường thường tuyển khối A, A1, C, D và sinh viên tốt nghiệp ngành luật có nhiều cơ hội việc làm, do hầu hết các công ty, các cơ quan nhà nước- tập đoàn kinh tế đều có bộ phận liên quan, hoặc ít nhiều liên quan đến pháp chế, cần đến nhân sự hiểu biết luật để tư vấn về pháp lý cho các vấn đề của đơn vị mình, chưa kể nhu cầu cá nhân của các công dân nói chung.

Ở nước ta, để có thể hành nghề luật, bạn sẽ phải trải qua hai giai đoạn đào tạo:

1. Đào tạo cơ bản ở trình độ cử nhân:

Ba cơ sở đào tạo lớn nhất cả nước là: ĐH Luật Hà Nội, ĐH Luật TP. HCM, Khoa Luật ĐH Quốc gia Hà Nội. Ngoài ra còn có: Viện ĐH Mở Hà Nội, Khoa Luật của trường ĐH Khoa học Huế, Khoa Luật ĐH Cần Thơ, Khoa Luật ĐH Quốc gia TP. HCM… Các bạn có thể lựa chọn những ngành học phù hợp: Luật thương mại, Luật dân sự, Luật hành chính, Luật quốc tế, Luật hình sự, Luật kinh doanh, Quản trị - Luật. Một số cơ sở chỉ đào tạo một chuyên ngành nhất định như: ĐH Kinh tế Quốc dân đào tạo cử nhân luật kinh tế, HV An ninh nhân dân đào tạo cử nhân luật chuyên ngành Điều tra tội phạm.

Quản trị - Luật là một trong những ngành mới đào tạo cả về luật và kinh tế. Thông thường ở nước ngoài, người ta học kinh tế trước rồi mới học Luật, coi như là một mảng phụ trợ đắc lực khi làm kinh tế. Vì vậy, khi nghe đến ngành Quản trị- Luật sẽ có nhiều người nghĩ học ngành này có lợi hơn, vì mình được học cả hai. Tuy nhiên, thực tế vẫn còn nhiều bất cập. Bởi vì ngành Quản trị - Luật học cả 2 nhưng chẳng đi sâu vào mảng nào cả, và sau này nếu bạn muốn lên bằng Thạc sỹ cũng khó, nhất là bằng thạc sỹ của nước ngoài, vì chẳng nước nào có môn gọi là Quản trị - Luật cả.

Đồng thời, khi ra trường, bằng của ngành này cũng sẽ khác các ngành khác. Tất cả các ngành Luật: dân sự, thương mại, quốc tế, hành chính, hình sự khi ra trường đều sẽ được cấp bằng "cử nhân luật"(như nhau, không phân biệt các khoa), với tấm bằng ấy, chỉ cần học thêm 6 tháng về nghiệp vụ là có thể có khả năng trở thành luật sư. Còn ngành Quản trị - Luật thì không. Học ngành ấy bạn sẽ nhận bằng cử nhân Quản trị - Luật, và bằng ấy không có khả năng làm luật sư. Đây là một điểm đáng lưu ý khi bạn quyết định chọn ngành học cho mình.

 

ĐH Luật Hà Nội – Một trong ba cơ sở đào tạo Luật lớn nhất cả nước

2. Đào tạo nghề tại học viện tư pháp: Sau khi có bằng cử nhân luật, bạn cần trải qua một khóa đào tạo nghề tại Học viện Tư pháp nếu muốn trở thành:

-          Thẩm phán và kiểm sát viên (học nghề 12 tháng);

-          Luật sư (học nghề 6 tháng, làm luật sư tập sự 18 tháng ở văn phòng luật sư và công ty luật);

-          Chấp hành viên (học nghề 6 tháng);

-          Công chức viên (học nghề 6 tháng).

II. Học luật tại nước ngoài:

Trên thế giới, có hai hệ thống pháp luật lớn và điển hình là Hệ thống pháp luật Common Law (Thông luật) và Civil Law (Luật dân sự). Các nước như Anh, Úc, Mỹ, Canada đều theo hệ thống Common Law - Đây là hệ thống pháp luật phát triển từ những tập quán (custom), hay còn được gọi là hệ thống pháp luật coi trọng tiền lệ.

Khác với Common Law, Civil Law có nền tảng bắt nguồn từ hệ thống pháp luật của Pháp và một số nước lục địa Châu Âu coi trọng lý luận pháp luật, luật thành văn và không coi trọng các tiền lệ. Luật VN hiện nay theo truyền thống học thuật, thì được xếp vào hệ thống pháp luật xã hội chủ nghĩa, nhưng trên thực tế nhiều qui định về dân sự, về tố tụng, về hệ thống Toà án lại mang nhiều đặc điểm của Civil Law.

Vì vậy mà có nhiều ý kiến cho rằng học luật ở nước ngoài sẽ khó hành nghề ở VN. Tuy nhiên thực tế đã có nhiều SVVN theo học ngành Luật tại Anh, Úc, Mỹ… và trở về nước làm việc. Chị Nguyễn Thị Kim Loan - cựu SV trường The College of Law (London), hiện đang đảm nhiệm vị trí Trưởng cố vấn pháp lý tại Ngân hàng HSBC là một trường hợp điển hình. Theo kinh nghiệm của chị, nếu xác định du học tại Anh để trở về VN làm việc, thì có kiến thức nền tảng về luật VN là chuyện quan trọng không thể thiếu.

Điều đó có nghĩa là bạn có thể làm việc ngay khi về nước mà không phải trải qua một thời gian đầu bỡ ngỡ bắt nhịp với hệ thống luật trong nước. Con đường này cho bạn không chỉ sự thông thạo về hai hệ thống luật cùng lúc, các kỹ năng hành nghề rất cần thiết, mà còn là cơ hội để bạn trang bị cho mình kỹ năng Anh ngữ tại môi trường ngôn ngữ bản địa.

 

Bằng cấp được công nhận toàn cầu, nhiều cơ hội việc làm với mức lương cao ngất ngưởng là lý do chính để nhiều sinh viên quyết tâm du học luật

 

Học ngành Luật ở nýớc ngoài là quyết định của không ít bạn có ý định đi du học, bởi vô số những lý do nhý luật là ngành học sẽ cho bạn khả năng phản ứng nhanh nhạy, linh hoạt, kiến thức uyên bác, tý duy phản biện; một công việc thú vị, thu nhập tốt hay sự trọng vọng của xã hội. Theo nhiều chuyên gia về du học, nếu bạn lựa chọn du học ngành luật thì phải chú ý đến ba yêu cầu đặc biệt quan trọng là: trình độ tiếng Anh, thư giới thiệu và liên hệ nhà trường.

Các trường luật thường đòi hỏi kỹ năng tiếng Anh khá cao. Thông thường bạn phải có bằng TOEFL iBT > 90 hoặc IELTS >6.0 (tùy theo yêu cầu của từng trường). Kế đến bạn cần xin thư giới thiệu của các thầy cô hay những người lãnh đạo của bạn nếu đã đi làm. Thư giới thiệu càng nặng ký thì khả năng bạn được chấp nhận càng cao. Cuối cùng, bạn nên chủ động liên hệ với nhà trường để hoàn thiện hồ sơ cũng như nêu ra các thắc mắc, trăn trở, thậm chí thông qua đó bạn còn có thể tìm được học bổng từ các trường.

Tại Mỹ, để học Luật, bạn ít nhất phải có trong tay một tấm bằng cử nhân chuyên ngành bất kỳ mới được xét tuyển vào học. Vì vậy không bất ngờ khi rất nhiều thí sinh nộp hồ sơ xét tuyển vào trường Luật là những người đã có cả bằng PhD (tiến sĩ) về một lĩnh vực khác. Do đó, tính cạnh tranh của tuyển sinh Luật ở Mỹ là cao nhất nhì thế giới, và để có được tấm bằng cử nhân luật Mỹ (Juris Doctor – J.D) ta cần ít nhất 7 năm. Rất may, câu chuyện đó chỉ xảy ra ở Mỹ. Các nước như Anh, Úc, Canada nhận đào tạo cử nhân ngay khi thí sinh vừa kết thúc chương trình PTTH. Tại Anh, để đăng ký các ngành như Luật, Y, Kiến trúc học sinh bắt buộc phải hoàn tất chương trình A-level 2 năm (tương đương với chương trình lớp 11,12 tại VN). Ngoài ra, nếu bạn đang nhắm tới các khóa học luật tại các trường ĐH nổi tiếng thế giới ở Vương quốc Anh như: Oxford, Cambridge… thì bạn cần làm bài thi sát hạch quốc gia về luật, được biết đến với tên viết tắt LNAT.

Những yêu cầu để hành nghề luật sư có thể khác nhau ở những quốc gia khác nhau. Để hành nghề luật sư tại Anh hoặc Úc, bạn phải được đào tạo thực hành sâu hơn sau khi hoàn tất văn bằng cử nhân Luật (LLB). Bạn có thể thực tập tốt nghiệp (một dạng tập sự học nghề) tại các văn phòng, công ty luật hoặc tham gia một khóa đào tạo đặc biệt, thông thường khoảng sáu tháng. Riêng ở nước Mỹ thì để hành nghề luật sư ở một bang nào đó thì bạn phải có bằng JD tại một trường do Luật sư đoàn Hoa Kỳ công nhận (ABA) đóng tại tiểu bang đó. 

Đón xem Kỳ 2: Những trường đào tạo luật nổi tiếng thế giới

Ban nghiên cứu thông tin thị trường việc làm - tuyển dụng

ĐỨC ANH A&T

Vì sao nên để tòa án giải thích luật?

Hơn 20 năm qua, Ủy ban Thường vụ QH mới chỉ hai lần giải thích luật.

Dự thảo của Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp (HP) tiếp thu ý kiến đóng góp của nhân dân về HP mới đây đã bổ sung phương án chuyển thẩm quyền giải thích luật từ Ủy ban Thường vụ QH sang TAND Tối cao, đồng thời giao TAND Tối cao nhiệm vụ phát triển án lệ. Pháp Luật TP.HCM xin giới thiệu bài phân tích của LS Nguyễn Hưng Quang về vấn đề này.

Phương án chuyển thẩm quyền giải thích luật từ Ủy ban Thường vụ QH sang TAND Tối cao trong bản dự thảo tiếp thu ý kiến góp ý HP đang làm nóng trở lại cuộc tranh luận về vấn đề giải thích luật, vốn vẫn âm ỉ lâu nay trong giới lý luận.

Hơn 20 năm mới chỉ giải thích hai lần

Tranh luận bắt đầu ngay từ khi HP 1959 ra đời, tiếp đó là HP 1980 và HP 1992 hiện hành giao Ủy ban Thường vụ QH quyền giải thích luật do QH ban hành. Có lẽ những bản HP này đã chịu ảnh hưởng sâu sắc của HP Liên Xô cũ, thể hiện rõ ở thiết kế tổ chức quyền lực nhà nước. Không chấp nhận nguyên tắc phân quyền, cả ba bản HP xác định QH - giống như Xô-viết Tối cao, là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất; Ủy ban Thường vụ QH - cũng giống như Đoàn chủ tịch Xô-viết Tối cao, là cơ quan thường trực của QH. Quyền giải thích luật được coi là phái sinh từ quyền lập pháp, thuộc trách nhiệm của Ủy ban Thường vụ QH.

Hơn 20 năm qua, Ủy ban Thường vụ QH mới chỉ hai lần giải thích luật. Vào năm 2005, giải thích một điều khoản của Luật Thương mại về thời hiệu khởi kiện và vào năm 2006, giải thích giá trị pháp lý của “quyết định, chỉ thị” của Tổng kiểm toán, được quy định tại Luật Kiểm toán nhà nước.

Việc ít giải thích luật như vậy rõ ràng chưa đáp ứng nhu cầu thực tế của cuộc sống. Bởi luật pháp dù được xây dựng công phu, ban hành liên tục cũng không thể tránh khỏi tình trạng chồng chéo và khoảng trống giữa các quy định. Điều đó càng đúng với hoạt động lập pháp nước ta hiện nay, khi nhiều văn bản quy phạm còn mang tính “khung”, “định hướng” để cơ quan quản lý dễ dàng sửa đổi, bổ sung bằng các văn bản dưới luật, dễ dẫn đến cách hiểu khác nhau trong quá trình áp dụng luật.

Dân cứ chờ, quan chẳng vội

Bất cập đó biểu hiện khá rõ ngay trong sinh hoạt QH. Năm 2009, đại biểu Nguyễn Bá Thuyền, tỉnh Lâm Đồng từng chê trách Ủy ban Thường vụ QH có quyền giải thích luật nhưng trong nhiều trường hợp lại “dân cứ chờ, quan chẳng vội”. Dẫn chứng là sự vênh nhau giữa Luật Đất đai và Luật Khiếu nại, tố cáo (trước đây) liên quan đến quy định giải quyết khiếu nại về đất đai khiến cho cả người dân, chính quyền và tòa án các cấp lúng túng, quyền lợi liên quan đến đất đai của người dân nhiều nơi bị treo lửng lơ.

Khiếm khuyết ấy không hẳn là lỗi của các đại biểu tại Ủy ban Thường vụ QH, mà từ chính mô hình tổ chức, phân công quyền lực nhà nước. Cơ quan này, về bản chất, chỉ phù hợp chức năng là thường trực của QH, với công việc chính là điều hòa, phối hợp hoạt động các ủy ban của QH. Ủy ban Thường vụ QH không thể nắm bắt, cập nhật các chi tiết của cuộc sống, không thể sát cuộc sống như các cơ quan hành pháp - hằng ngày va chạm với vấn đề áp dụng pháp luật, và tòa án - hằng ngày giải quyết các vướng mắc khiếu kiện của dân liên quan đến áp dụng pháp luật.

Nên giao cho tòa án

Nhận thức rất mới trong lần sửa đổi HP này là phải phân công rạch ròi và có kiểm soát quyền lực giữa các nhánh lập pháp, hành pháp, tư pháp - rất khác so với mô hình nhà nước Xô-viết mà Việt Nam chịu ảnh hưởng lâu nay. Từ đó đòi hỏi phải phân định rõ giải thích pháp luật thuộc nhánh quyền nào.

Giải thích luật, như phân tích trên, nhất định không thể thuộc nhánh quyền hành pháp. Bởi nhiệm vụ của hành pháp là thực thi pháp luật. Việc Chính phủ, các bộ ban hành nghị định, thông tư chỉ là hướng dẫn về việc áp dụng. Hơn nữa, để cơ quan hành pháp vừa thi hành, vừa giải thích pháp luật sẽ tạo nên sự áp đặt, duy ý chí từ nhánh quyền lực này, không đáp ứng được yêu cầu về phân công, kiểm soát quyền lực. Trong bản kiến nghị HP vừa qua, Chính phủ với tư cách là cơ quan hành chính cao nhất, thực hiện quyền hành pháp, cũng đã không đòi quyền này mà đề nghị giao cho tòa án.

Thích hợp nhất, giống như ở nhiều nước trên thế giới, giải thích pháp luật cần được giao cho tòa án.

Là hệ thống các cơ quan chuyên môn thường xuyên giải quyết những tranh chấp pháp lý ảnh hưởng tới đời sống nhân dân, tòa án nhân “nhân danh Nhà nước” giải thích cho các bên liên quan về căn nguyên, ý nghĩa, mục đích, giá trị áp dụng của từng quy phạm pháp luật. Mỗi bản án của tòa án sẽ dung hòa và thực tế hóa quy phạm pháp luật cụ thể, lý giải thế nào là áp dụng pháp luật đúng đắn. Tất cả đều hướng tới xây dựng niềm tin vào công lý và công bằng cho không chỉ mỗi đương sự trong một vụ án mà tới cả xã hội.

Phù hợp với thực tiễn

Thừa nhận giải thích luật thuộc nhánh quyền tư pháp còn phù hợp với thực tiễn hoạt động của tòa án. Bản thân Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao hàng chục năm nay đã quen với việc “hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật” thông qua các nghị quyết và kể cả qua báo cáo tổng kết công tác hằng năm của toàn ngành tòa án. Bản thân các thẩm phán, mặc dù không có quy phạm bắt buộc nhưng nhiều năm nay vẫn thường xuyên tham khảo các bản án đã được xét xử, nhất là quyết định giám đốc thẩm của TAND Tối cao để phục vụ cho công tác xét xử của mình.

Giao tòa án thẩm quyền giải thích luật cũng là cụ thể hóa quan điểm của Đảng về cải cách tư pháp. Giải thích luật thông qua thực tiễn xét xử là cách hiệu quả nhất để hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật, là động lực để phát triển án lệ và giúp cho mỗi án lệ có ý nghĩa thực tiễn hơn.

LS NGUYỄN HƯNG QUANG(phapluattp)